Šta je forum teatar?


Teatar  potlačenih je forma interaktivnog pozorišta čiji je tvorac brazilski reditelj i aktivista Augusto Boal. Bogatstvo Teatra potlačenih leži u  umjetničkoj  snazi koja potiče  promjene u realnosti, sada i ovdje. Nastao je 1971. godine  sa specifičnim ciljem da se bavi lokalnim socijalno-političkim  problemima, dok se danas koristi u uspostavljanju svih vrsta društvenih dijaloga. U Evropi se proširio i postao vrlo prisutna forma primjenjenog pozorišta. Kroz razvoj tehnike, uočeno je da se sve forme Teatra potlačenih, nezavisno od toga gdje su nastale, mogu  razvijati i koristiti u svim delovima svijeta, jer predstavljaju  univerzalan oblik izražavanja i transformacije. Teatar potlačenih je bio korišten od strane seljaka/nki i radnika/ica; kasnije, od strane učitelja/oca i studenata/ica; sada i od strane umjetnika/ica, socijalnih radnika/ica, psihoterapeuta/ica, nevladinih organizacija. Na početku je korišten u malim, skoro skrivenim mjestima, sada na ulici, u školama, crkvama, poslovnim zgradama, pozorištima, zatvorima…

Jedna od tehnika Teatra potlačenih je igra. Sve vrste igara poseduju jasna pravila koja moraju da se prate, dok u isto vrijeme, igre imaju apsolutnu potrebu za kreativnošću i slobodom. Teatar potlačenih možemo definisati i kao savršenu sintezu suprotnosti – discipline i slobode. Augusto Boal, osnivač teatra potlačenih je rekao:  “Disciplina naše igre je vjerovanje da moramo da ponovo uspostavimo pravo svakoga na dostojanstveno postojanje. Vjerujemo u solidarnost. Teatar je jezik i kao takav može da se koristi kako bi se pričalo o svim ljudskim odnosima, a ne da bi bio ograničen samim pozorištem.”

 

Teatar potlačenih je, dakle, sistem pozorišnih radionica i interaktivnih predstava koji omogućava ljudima da delajući na sceni postanu aktivni kreatori vlastitih života.

Kako se Teatar potlačenih razvijao radeći sa različitim grupama ljudi, tako su se  razvijale i njegove tehnike.

 

Forum teatar je najpopularnija tehnika  koja se koristi danas u svijetu  kao „zvanično sredstvo za socijalne promjene“. Kao novi pravac, osnovan je u Peru 1973. godine. Forum teatar obuhvata skup igara i vježbi, kojima se učesnici/e prvo opuštaju, upoznaju, dolaze u kontakt sa svojim tijelom, glasom, upoznaju druge, uče se da rade u timu; kasnije, učesnici/e pojedinačno ili u grupi definišu probleme koji ih dotiču, a tiču se zajednice u kojoj žive. To mogu biti problemi njima bliskih osoba, neke manjinske grupe, ili njihovi lični problemi s kojim se suočavaju. Definisanjem problema, on počinje da se postepeno iskazuje pozorišnim jezikom  i tako se kreiraju forum scene. Učesnici Forum teatra dalje rade na razvijanju likova i uvježbavanju scena. Forum scene su kratke scene u kojima je vrlo konkretno prikazan problem opresije, diskriminacije. U scenama su prikazani Opresor, Potlačeni, i Neutralni likovi, to je trijada koja  čini osnovnu strukturu. Kasnije slijedi forumovanje, najbitniji dio u kojem se prikazuju scene i aktivira publika. Publika je aktivna, ne postoji klasični posmatrač/ica iz publike, već postoji aktivni/a posmatrač/ica, kojai mjenja tok predstave. Forum teatar jeste svojevrsna proba za realnost, mesto za isprobavanje rješenja, gdje se pojedinci/ke osnažuju da djeluju i da se suočavaju s problemima svoje zajednice i  ličnim problemima i teškoćama.

http://www.okvir.org/forum-teatar-tehnika-teatra-potlacenih/